Sırbistan’daki sokaklar her gün mahallî saatle tam 11:52’de 15 dakika boyunca trafiğe kapatılıyor, araçlar duruyor ve beşerler susuyor. Sırbistan’ın ikinci büyük kenti Novi Sad’daki tren istasyonunda beton sundurmanın kasım ayında çökmesiyle hayatını kaybeden 15 kişi için adalet talep ediyorlar. Ölenleri anmak için tam sundurmanın çöktüğü andan itibaren 15 kişi için 15 dakika boyunca trafik engelleniyor. Yaşanan trajik olaydan bu yana ondan fazla kişi gözaltına alındı. Bu şahıslar ortasında çöküşü takip eden günlerde istifa eden Sırbistan’ın eski inşaat bakanı da var. Eski bakan ise herhangi bir suçlamayı reddediyor.
BBC Türkçe’nin aktardığına nazaran, ülke çapında yayılan protestolarla birlikte Sırbistan’da öfkeli bir yas hakim. Fakat Belgard Üniversitesi’nden bir küme öğrencinin fakültelerini kasım ayı ortasında ablukaya almasından bu yana aksiyonlar ülke çapında 50 fakülteye ve iki ortaokula yayıldı. 22 Aralık Pazar günü, başşehir Belgrad sokaklarında on binlerce kişi öğrencilere katılarak kaza için hesap verilmesini istedi. Pazar günkü protesto, tıpkı vakitte Sırbistan’da son yıllarda düzenlenen en büyük protestoydu.
‘HEPİMİZ SUNDURMA ALTINDAYIZ’
Pazar günü telefonların ışıkları Belgrad’ın ana meydanını aydınlatıyordu. On binlerce kişi 15 dakika boyunca susarak çöküşün kurbanlarını anarken, sokakları büyük bir sessizlik kapladı. Novi Sad’dan tıp öğrencisi Maksim Ilić BBC Sırpça’ya, “Öğrenciler çok uzun müddet sessiz kaldılar ve tüm bu sorumsuzluklar bardağımızı taşıran son damla oldu ” dedi. Pazar günü öğrencilere çiftçiler, sıhhat çalışanları, aktörler ve sanatkarların yanında Belgrad ile Sırbistan’ın öteki kentlerinden beşerler katıldı. Göstericiler 15 dakika sessizlik sırasında, “Hepimiz sundurma altındayız” yazan bir pankart açtılar.
Tren istasyonundaki sundurmanın çökmesini yolsuzluğun yaygın olmasına ve binanın inşasındaki özensizliğe bağlıyorlar. İstasyon son yıllarda iki kere renove edilmiş ve hepsinde Çin devletine ilişkin şirketler de yer almıştı. Belgrad yakınlarındaki Pancevo kentinden BBC Sırpça’ya konuşan Lidija, “Her şeyi temelden değiştirmek ve hepimizin daha yeni ve sağlıklı bir hayata gerçek ilerlemesi gerekiyor” dedi. Öğrenci protestolarına inandığını zira gençlerin sayısının herkes için bir ihtar olduğunu kelamlarına ekledi: “Öğrencilerin her vakit yanında oldum zira kelamlarına sadık kaldılar ve duruşlarını değiştirmediler.”
‘ELLERİNİZ KANLI’
‘Kanlı eller’ de tren istasyonunda yaşanan olayın akabinde düzenlenen protestoların sembolü haline geldi; hareketlerin sloganı da ‘Yolsuzluk öldürür’ oldu. Pankartlarda ‘Elleriniz kanlı’, ‘Devlet çocuklarındır’ ve ‘Herkes barikatlara’ üzere iletiler yer aldı. 15 dakikalık sessizliğin akabinde kalabalık, gürültü çıkararak yetkililere karşı sloganlar attı. Yetkililer, mevzuya ait soruşturma açıldığını açıkladı. Buna ek olarak Novi Sad tren istasyonundaki sundurmanın yine üretimine ait evrakların bir kısmını yayımlayarak talepleri yerine getirdiklerini argüman ettiler. Lakin öğrenciler dokümanların eksik olduğunu söylüyor.
EĞİTİM BAKANLIĞI, KIŞ TATİLİNİ ERKEN BAŞLATMA KARARI ALDI
Başkent Belgrad’daki ve ülkenin ikinci en büyük kentleri Novi Sad ve Nis’teki bütün üniversiteler abluka altında. Kimi öğretmen sendikaları okullardaki dersleri kısaltıp protestoya katılma kararı aldı. Lise öğrencileri de hayatını kaybedenleri onore etmek için, toplu olarak derslerini terk ediyor. Sırbistan’da ikokul ve bilhassa ortaokullarda artan rahatsızlıkla birlikte Eğitim Bakanlığı kış tatilini erken başlatma kararı aldı.
Sırp yetkililer öğrencilerin bütün taleplerini karşıladıklarını argüman etseler de öğrenciler buna katılmıyor. Taleplerinin hiçbirinin büsbütün karşılanmadığını söylüyorlar. Öğrencilerin taleplerinden biri, Novi Sad tren istasyonunda sundurmanın çökmesiyle ilgili tüm dokümanların yayımlanması. Hükümetin internet sitesinde bugüne kadar 195 evrak yayımlanmış olsa da öğrenciler 800’den fazla dokümanın daha olduğunu ve yayımlananların finansal ayrıntıları içermediğini söylüyor. Belgard Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Fakültesi de yakın vakitte evrakları tahlil etti ve kritik bilgilerin eksik olduğunu açıkladı.
Pazar geceki protestonun ardından Devlet Başkanı Aleksandar Vuçiç, Instagram hesabından yaptığı açıklamada, Belgrad’da muhalif fikirli insanların ‘istisnai büyük bir toplanma’ içinde olduklarını söyledi. Vuçiç, görüşlerini ve Sırbistan için neyin kıymetli olduğu konusunda neye inandıklarını duymaya ‘her vakit hazır’ olduğunu ekledi.
(ALINTI)