Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank, Keçiören’deki Sıhhat Bilimleri Üniversitesi (SBÜ) Teknoloji Geliştirme Merkezinin (TEKMER) resmi açılış merasiminde yaptığı konuşmada, gelişmiş bir girişimcilik ve inovasyon ekosistemine sahip olmanın ülkelerin refah ve kalkınmasında en temel konuların başında geldiğini söyledi.
Dijitalleşme ve teknoloji alanındaki ilerlemelerin tüm bölümleri dönüştürdüğünü lisana getiren Varank, “Şüphesiz bu dönüşümden sıhhat bölümü de etkileniyor. Yeni jenerasyon teknolojiler, şimdiden klâsik sıhhat sistemlerinin yerini almaya başladı bile. Örneğin bugün yapay zeka takviyeli manzara sürece yazılımları, göğüs röntgenlerini yüzde 100’e varan doğrulukta yorumlayabiliyor.” diye konuştu.
“İHTİYACIMIZ OLAN ÇOK DAHA SÜRATLİ BİR ULUSALLAŞMA HAMLESİ”
Varank, kelam konusu değişim ve dönüşümün birebir vakitte büyük bir ekonomik bedel de oluşturduğuna dikkati çekerek, şu tabirleri kullandı:
“Yapılan araştırmalar sıhhatte teknoloji odaklı inovasyonun, 2025’e kadar yıllık 400 milyar dolar paha oluşturacağını ortaya koyuyor. Evet, burada hem ekonomik manada bir bedel var hem de bu alan ülkemizin geleceği açısından da epeyce kritik. Bu manada son devirde sıhhat teknolojileri alanında çalışan teşebbüslerimizin sayısı süratle artıyor. Lakin muhtaçlığımız olan çok daha süratli bir ulusallaşma ve yerlileşme atılımı.”
Hastalıkların teşhisinden ilaçların moleküler seviyede keşfine, yeni tıbbi aygıtların geliştirilmesinden tıbbi aygıtların rekabetçi koşullarda üretimine kadar her alanda güçlü bir atılım yapılmasının zorunluluğuna işaret eden Varank, şu değerlendirmede bulundu:
“Bu nitekim hareketle biz, Ulusal Teknoloji Atağı rehberliğinde var gücümüzle çalışıyoruz. Yakın vakitte Akıllı Hayat ve Sıhhat Eser ve Teknolojileri Yol Haritamızı tamamladık. Ülkemizde ve dünyadaki mevcut durumu tahlil ederek gereksinimlerimizi ortaya koyduk. Sıhhat kesimindeki dönüşüme ülkemizin ahengini kolaylaştırmak emeliyle stratejik amaçlar belirledik.”
“TÜRKİYE’DE GELİŞTİRİLİP ÜRETİLECEK”
Varank, Teknoloji Odaklı Sanayi Atılımı Programı kapsamında geçen hafta Sıhhat ve Kimya Eserleri Daveti proje müracaatlarını sonuçlandırdıklarını bildirerek, müracaatlara ait şu bilgileri paylaştı:
“130 projeden 61’i için kabul, 14’ü için revizyon kararı verdik. Kabul edilen 61 projenin AR-GE büyüklüğü 2,2 milyar lirayı, üretime yönelik yatırım harcaması 16 milyar lirayı ve toplam proje büyüklüğü yaklaşık 19 milyar lirayı bulacak. Atılım programındaki bu projeler sayesinde, kronik hastalıkların tedavisinde endike yenilikçi muadil ilaçlar, kalça, diz, omuz, dirsek ve tümör protezleri, Tip 2 diyabet tedavisinde kullanılacak muadil eserler artık Türkiye’de geliştirilip üretilecek. Toplamda 61 projenin AR-GE’si ve yatırımları için firmalarımıza kıymetli takviyeler sağlayacağız.”
Sağlık, ilaç ve tıbbi aygıt dalındaki yatırımları kapsamlı teşvik uygulamalarıyla desteklediklerini vurgulayan Varank, son 10 yılda bu alanlarda 2 bin 107 teşvik dokümanı düzenlediklerini, kelam konusu teşvik dokümanları ile 150 milyar lira sabit yatırımın ve 123 bin yeni istihdamın önünü açtıklarını söyledi.
TÜBİTAK burs ve takviye programlarıyla 2002’den bugüne kadar sıhhat alanında 8 bin 444 projeye 15,6 milyar lira kaynak aktardıklarını anlatan Varank, “Teknoparklarımızda halihazırda sıhhat ve alakalı kesimlerde 420 firma faaliyet gösteriyor. Bu firmalar 712 AR-GE projesi yürütüyor. Sıhhat, ilaç ve tıbbi aygıt alanında faaliyet gösteren AR-GE merkezi sayısı 64’e ulaştı. Bu merkezlerin bağlı olduğu işletmelere de bugüne kadar 1,1 milyar liranın üzerinde dayanak sağladık.” dedi.
“İLAÇ BÖLÜMÜNDE PATENT SAYISI 2022’DE 128’E ULAŞTI”
AK Parti iktidarının 20 yılıyla daha öncesinde inovasyon ekosistemine yapılan yatırımları karşılaştıran her vicdanlı insanın, AK Parti hükümetlerinin hakkını teslim edeceğini lisana getiren Varank, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Tabii biz ne yaparsak yapalım birileri de yapılan çok işi bu değerli yatırımları görmezden gelmeye de devam edecek. Lakin ben tekrar de onlara yanıtı patent sayıları ile vermek istiyorum. Son 20 yılda sıhhat bölümünde tescillenen patent sayılarında rekorlara imza attık. Ülkemizde ilaç dalında 2002 yılında tescil edilen yerli patent sayısı yalnızca 6 iken, bu sayı 2022 yılında 21 katına çıkarak 128’e ulaştı.
Tıbbi aygıt dalında 20 yıl evvel sadece 3 yerli patent tescil edilirken, bugün 59 katlık artışla 180’e ulaştık. İnşallah bugün açılışını yaptığımız ve her geçen gün sayıları artırdığımız TEKMER’ler, bu patent istatistiklerini daha da üstlere taşıyacak. Bakınız, bugüne kadar KOSGEB’in dayanaklarıyla 17 TEKMER kurduk. Son 4 ayda şahsen benim resmi açılışına katıldığım TEKMER sayısı 3’e ulaştı. Kısmetse önümüzdeki haftalarda bu açılışlar sürecek.”
Sağlık Bilimleri Üniversitesinin sıhhat alanında öncü, bir marka üniversite olduğunu kaydeden Varank, açılışı gerçekleştirilen TEKMER’in de teknoloji tabanlı teşebbüsleriyle sıhhatte yaşanan teknolojik dönüşüme öncülük edeceğini söyledi.
Varank, merkezin ilaç ve tıbbi aygıt bölümlerinde dışa bağımlılıktan kurtulmasında elini taşın altına koyacağına işaret ederek, “Zaten burada yer alan teknoloji tabanlı teşebbüsler, geliştirdikleri eserlerle daha şimdiden milletlerarası alanda ses getirmeye başladı. Örneğin IMED Cerrahi Teknoloji firması, 2022 Yılı Avrupa’nın En Uygun Ortopedik Tahlil Sağlayıcısı mükafatını kazandı. OCTAGRAM Teknoloji ve Danışmanlık firması, 7. Dünya Müslüman Sıhhat Toplumları Kongresi’nde en âlâ dördüncü start-up seçildi.” diye konuştu.
Merkezdeki girişimcilerin birçok muvaffakiyete imza atacağından hiç kuşkusu olmadığını belirten Varank, girişimcilerin yanında olmaya devam edeceklerini belirtti.
Varank, yakın vakitte cumhuriyetin 100. yılında bir Türk vatandaşını milletlerarası uzay istasyonuna göndereceklerini lisana getirerek, şunları kaydetti:
“Orada bilimsel deneyleri arkadaşımız gerçekleştirecek. Bu Türk uzay yolcularının seçiminde SBÜ’nün bize çok önemli katkıları oldu. Uzay ve havacılık alanında çok önemli testleri, ruhsal testleri, SBÜ ile birlikte gerçekleştirdik. Bu manada ben kendilerine çok teşekkür ediyorum. Adaylarımız aslında aşikâr. Yakın vakitte da, inşallah, Sayın Cumhurbaşkanı’mız kamuoyuyla bu isimleri paylaşmış olacak. Türkiye, 100. yılında, bir vatandaşımızı milletlerarası uzay istasyonuna gönderecek. Bir Türk vatandaşı, ay yıldızlı al bayrağımızı memleketler arası uzay istasyonunda en hoş formda temsil edecek. Güzel, uğurlu olsun diyorum.”
“TEKNOLOJİ GÖRMEK İSTEYEN NEW YORK’A KADAR GİTMESİN”
Varank, kendisinin eski bir Keçiörenli olduğunu da söz ederek, kelamlarını şöyle tamamladı:
“Yakın vakitte Keçiören Belediye Başkanı’mızla birlikte çok hoş bir bilim merkezi açtık. Gençlerimiz sabahlara kadar o merkezde bilimsel faaliyetler gerçekleştiriyor. Teknoloji atölyelerine katılıyorlar. İşte bugün burada yeniden TEKMER’i Keçiören’de açıyoruz. Onun için Keçiören Belediye Başkanı’mız da misafirperverdir. Teknoloji görmek isteyen New York’a kadar gitmesin. Gelsin, Keçiören’e hem bilim merkezini ziyaret etsin, hem TEKMER’i ziyaret etsin. Buralardan istifade etsin diyorum.”
SBÜ Rektörü Prof. Dr. Cevdet Erdöl de TEKMER bünyesinde geliştirilecek olan projelere değindiği konuşmasında, “Projeler, sanayi-akademi iş birlikleri, start-up ve scale-up şirketleriyle yapılacak olan ortak projelerle hali hazırda üretilen yüksek katma kıymetli eserlerin fikri sınai mülkiyet haklarının korunması ve ticarileştirilmesine, mevcut kapasitenin ve randımanın artırılmasına katkı sağlayacaktır.” değerlendirmesinde bulundu.