Dünyanın en çok izlenen spor tertiplerinden biri olan FIFA Dünya Kupası, 20 Kasım’da, Katar’da başlıyor. Birinci kere kış mevsiminde düzenlenecek ve 18 Aralık’a kadar sürecek aktiflik, Ortadoğu’da birinci kere düzenlenecek Dünya Kupası olmasıyla da dikkat çekiyor. Rüşvet argümanlarıyla çokça konuşulan tertip boyunca, Katar’da varsayımı olarak 1.2 milyon ziyaretçinin ağırlanması bekleniyor. Bu sayı ülkenin hali hazırdaki nüfusunun neredeyse yarısına karşılık geliyor.
Daha evvel memleketler arası çapta düzenlenen pek çok aktiflikte olduğu üzere Katar’da da kıymetli ölçüde altyapı yatırımları yapıldı. Son teknolojiye sahip stadyumlar, çağdaş bir metro ağı, havalimanını genişletme çalışmaları önde gelen projeler ortasında yer alıyor. 2010 yılında başlayan yatırımların toplam bedelinin ise yaklaşık 200 milyar Dolar olduğu belirtiliyor.
17 MİLYAR DOLAR
Dünya Kupası, Olimpiyatlar, Kış Olimpiyatları üzere büyük çaplı etkinliklerde konut sahibi ülkelerin yüzünün pek gülmediği bilinen bir gerçek. Bugüne kadar kelam konusu tertiplerin düşük yatırım gelirleriyle öne çıktığı biliniyor. Örneğin 2016 Olimpiyatları’nda Rio de Janeiro, metro çizgilerine 2.9 milyar dolar ve tarihi bölgeleri yenilemek için 4 milyar doların üzerinde harcama yaptı. Oyunlar sona erdikten sonra yapılan yatırımları pahalandırmak için mahallî ve milletlerarası etkinlikler düzenlenmesi planlansa da bu hususta önemli bir geri dönüş alınamadı.
Daha evvel açıklanan beklentiler, 2022 FIFA Dünya Kupası’nın Katar’a 20 milyar dolar kazandırabileceği istikametindeydi lakin bu öngörüler son olarak 17 milyar dolara revize edildi. Katar iktisadının Dünya Kupası tesiriyle 2022 ve 2023 yıllarında yüzde 3.4 büyüyeceği iddia ediliyor. S&P ise, turnuva sonrası Katar iktisadı özelinde yavaşlama beklediklerini açıkladı. Ülkeden gelen son açıklamalarda, kelam konusu yatırımların tertiplerin akabinde lokal futbol kadrolarını desteklemek ve eğitim, sıhhat ve ticari tesisler haline getirmek emeliyle, kalıcı formda dönüştürüleceği belirtiliyor.
YABANCI YATIRIMCI HEDEFİ
Katar, dünyanın en büyük üçüncü doğalgaz rezervlerine sahip ülkesi ve en büyük petrol üreticilerinden biri. Bu yüzden gücün Katar’ın iktisadında ana kaldıraç olduğunu söylemek mümkün. Ülkede son yıllarda izlenen siyasetler kapsamında, bölgesel iş ve turizm merkezi olma amacı açıklandı. Dünya Kupası’na konut sahipliği yapmak da bu maksatları gerçekleştirmenin değerli bir anahtarı olarak görülüyor. Dünya Kupası’yla birlikte yabancı yatırımcının da Katar’a çekilmesi bekleniyor.
ORTADOĞU’DA TURNUVA YARIŞI
PWC araştırmasına nazaran, Ortadoğu’da düzenlenen spor etkinliklerinde konut sahibi olma geleneği her geçen yıl artıyor. Bölgede, önümüzdeki beş yılda düzenlenen memleketler arası aktifliklerin yüzde 8.7 oranında büyümesi bekleniyor. Dünya Kupası dışında, Suudi Arabistan, Bahreyn ve Abu Dabi’deki Formula 1 yarışları, Dubai’deki tenis turnuvaları ve Abu Dabi’deki memleketler arası golf aktiflikleri bu manada öne çıkıyor.
Katar’da toplam 8 stat için yaklaşık 10 milyar dolarlık yatırım yapıldı. Tekfen İnşaat’ın 2017 yılında imalini üstlendiği Al Thumama Stadyumu ise 40 bin seyirci kapasitesine sahip.
RUSYA’YI GERİDE BIRAKACAK
İklim Değişikliği Siyaset ve Araştırma Derneği ve Etraf Mühendisleri Odası Eski Başkanı Baran Bozoğlu’nun yorumuna nazaran, Katar’ın karbon kredisi alarak ve güneş gücü kullanarak karbon nötr olma konusunda attığı adımlardan daha da kıymetli olan bahis sera gazı oluşumunu en başından engellemek: “2018 yılında Rusya’daki Dünya Kupası’nda sera gazı emisyon ölçüsü 2.1 milyon ton olarak açıklanmıştı. Bu ölçünün Katar’da 3 milyon tonları geçeceği kestirim ediliyor. Katar’ın bu aktifliği karbon nötr hale getirmeyi hedeflediği açıklandı. Katar’da 8 yeni stadyum Dünya Kupası özelinde yapıldı. Münasebetiyle yalnızca imal etabında ağır bir sera gazı emisyon ölçüsü oluşuyor. Hava sıcaklıkları nedeniyle stadların içine soğutma sistemleri kurulduğu açıklanmıştı. Katar, Suudi Arabistan ve Mısır üzere ülkelerde ağır ve denetimsiz soğutma sistemleri kelam konusu. Güç tüketimi kaynaklı en büyük etkiyi soğutma sistemlerinin yaptığını söyleyebiliriz. Aktiflikte kullanılacak ulaşım araçları da fosil yakıt tüketecekleri için ağır bir sera gazı oluşmasına neden olacaklar. Bu kadar büyük bir tertibin sürdürülebilir hale gelmesi çok mümkün görünmüyor. Atıkların gerçek yönetilmesi ve bilgilerin şeffaf bir biçimde kamuoyuyla paylaşılması da epey kıymetli.”
ŞİMDİYE KADARKİ EN KIYMETLİ BİLET
Turnuva, şimdiye kadarki en yüksek bilet fiyatlarının görüldüğü etkinliklerden biri olacak. En değerli final maçı biletleri 1179 Sterlin olurken, bu meblağın Rusya’daki bilet fiyatından yüzde 46 daha fazla olduğu belirtildi.
Final maçında en ucuz biletin fiyatı ise 513.34 sterlin. Yabancılar için açılış maçı 302 sterlinden; küme maçları ise 58.64 sterlinden başlayacak. Katarlılar küme maçları için 8 sterline kadar bilet bulabilecek.
28 gün
32 takım
64 maç
8 stadyum
1.2 milyon ziyaretçi
200 milyar dolarlık yatırım
Statlarda %30 daha fazla güç verimliliği
Statlarda %40 daha az su kullanımı